Dbajmy o zdrowie – rany i krwotoki
Przypuszczam, że wszyscy czytający ten wpis na pewno doświadczyli na własnej skórze przerwania ciągłości tkanki skórnej zwanej ranę. Jej rozległość zależy od rodzaju urazu, głębokości, a także miejsca.
Rodzaje ran:
- Rana cięta-jest to głębokie przecięcie skóry i tkanek głębszych, posiada równe krawędzie.
- Otwarcie naskórka-powierzchowna warstwa skóry zostaje zdarta i występuje niewielkie krwawienie.
- Rana kłuta-uszkodzenie spowodowane wbiciem ciała obcego w ciało poszkodowanego co może powodować uszkodzenie narządów wewnętrznych.
- Rana szarpana-brzegi rany pozostają nierówne, często widzimy luźne kawałki skóry.
- Amputacja – oderwanie części ciała.
Pierwsza pomoc:
- układamy rannego w pozycji siedzącej, półsiedzącej lub leżącej
- odsłaniamy część ubrania tak, aby rana była widoczna w całości
- dobieramy odpowiedni opatrunek
- pozostawiamy ranę w stanie, w jakim ją zastaliśmy, pokrywając jedynie materiałem opatrunkowym
- unieruchamiamy, jeśli zranienie jest duże i dotyczy kończyny
- rany, które są głębokie, duże lub miały kontakt z brudnym przedmiotem należy należy skonsultować z lekarzem.
Krwotok jest to przerywanie ciągłości naczyń krwionośnych i utrata krwi.W przypadku krwotoku wewnętrznego utrata krwi następuje do wewnątrz organizmu, przy krwotoku zewnętrznym utrata krwi następuje na zewnątrz organizmu. Na szczęście rzadko spotykamy się z prawdziwym krwotokiem, ale w przeciwieństwie do ran, od czasu naszej reakcji zależy bardzo dużo a nawet życie.
Ogólnymi objawami krwotoków są :
- bladość powłok skórnych
- przyspieszenia tętna
- spadek ciśnienia
- zimny pot
- niepokój
- często występuje szum w uszach oraz mroczki przed oczami.
Rodzaje krwawienia zewnętrznego :
- Krwawienie kapilarne -krew sączy się z rany powoli.
- Krwawienie żylne (ciemno czerwona krew wydostaje się z rany stałym strumieniem, łatwiejsze do opanowania).
- Krwawienie tętnicze (jasno czerwona krew wydostaje się z każdym skurczem mięśnia serca pod dużym ciśnieniem, jest trudne do zatamowania, powoduje dużą utratę krwi w krótkim czasie).
Postępowanie przy krwawieniu zewnętrznym :
- poszkodowanego układamy w pozycji przeciwwstrząsowej (w przypadku dużych krwotoków) Pozycja przeciwwstrząsowa polega na tym, aby głowa znajdowała się w najniższym punkcie całego ciała, po to żeby zgromadzić niedostatek krwi w najważniejszych życiowo narządach (serce, płuca, mózg).
- jeśli krwawienie dotyczy kończyn -układamy kończyny powyżej linii serca,
- ucisk doraźny na ranę lub tętnicę która doprowadza krew do rany,
- zakładamy jałowy opatrunek uciskowy,
- kontrolujemy tętno na zranionej kończynie,
- obserwujemy czynności życiowe i parametry rannego,
- zapewniamy komfort termiczny, a także psychiczny,
- w razie potrzeby wezwij pogotowie ratunkowe lub udaj się do najbliższego SOR
Zaopatrzenie krwawienia zewnętrznego :
- zabezpiecz siebie przed kontaktem z krwią,
- uwidocznij miejsce krwawienia (ranę) przez zdjęcie ,rozerwanie lub przecięcie odzieży,
- w miejsce rany przyłóż sterylną gazę lub czystą tkaninę i zastosuj ucisk swoją dłonią,
- utrzymując ucisk unieś kończynę powyżej linii sercowej,
- zastosuj opatrunek uciskowy,
- jeżeli krew przesiąka przez opatrunek , nakładamy kolejną gazę (kompres) i bandażujemy.
Krwotok z nosa-postępowanie:
- posadzić poszkodowanego na krześle z głową pochyloną do przodu
- zdobyć czystą chusteczkę, polecić choremu wydmuchać nos, najpierw przez jedną dziurkę, a potem przez drugą.
- przyciskamy skrzydełko nosa przez 10 minut, po tym czasie jeśli krwawienie nie ustanie, potrzebna jest pomoc laryngologa.
- okłady zimne z tyłu głowy mogą być wykonywane z lodu lub śniegu.
Krwotoki wewnętrzne:
Krwawienia wewnętrznego nie jesteśmy w stanie zatamować. Przy podejrzeniu krwotoku należy jak najszybciej wezwać karetkę . W oczekiwaniu na przyjazd lekarza obserwujemy poszkodowanego, kontrolując parametry życiowe.
Krwawienie wewnętrzne może dawać objawy bardzo szybko;
należą do nich:
- stłuczenie, siniak
- piorunujący ból, tkliwość przy ucisku
- wymioty fusowate lub świeżą krwią
- stolce czarne albo ze świeżą krwią
Jeśli krwawienie wewnętrzne jest małe – należy wykonać następujące czynności:
- Nie ruszać części ciała
- Zastosować zimny okład nad miejscem urazu
- W miejscu urazu zastosować opatrunek z opaski elastycznej
- Jeżeli istnieje możliwość, miejsce w którym nastąpił uraz unieść w górę.
Postępowanie w krwawieniu wewnętrznym:
- Wezwij pogotowie ratunkowe
- Ułóż poszkodowanego w pozycji przeciwwstrząsowej
- Jeśli występują wymioty, układamy poszkodowanego na boku i udrożniamy cały czas drogi oddechowe
- obserwujemy oddech
Zapamiętaj !!!
Poszkodowanemu nie wolno podawać jeść i pić, gdyż to mogło by nasilić nudności, wymioty i doprowadzić do zachłyśnięcia. Ponadto podanie jedzenia czy picia przedłużyło by czas do zabiegu chirurgicznego, jeżeli wymagane będzie znieczulenie.