Portret Bogucina z 1944 r. cz. 6

przez Krzysztof Flisiak

Wracając do centrum wsi pierwsze kroki kierujemy do olejarni pana Józefa Stachyry. W drewnianym budynku bito olej. Słowo „bicie” jest odpowiednikiem dzisiejszego „tłoczenia”. Olej bito z lnu, konopi, maku i rzepaku za pomocą specjalnej drewnianej prasy. W kuchni ludowej olej miał wszechstronne zastosowanie, a powiedzenie „Mieć olej w głowie” oznacza osobę mądrą i myślącą rozsądnie. Właściciele olejarni, p. Stachyrowie, posiadali gospodarstwo rolne, a bicie oleju było dodatkowym zajęciem w okresie adwentu i wielkiego postu. Olejarnia służyła okolicznym mieszkańcom wsi w promieniu ok. 10 km i pracowała niemal do czasu przeniesienia urządzeń do muzeum. Teraz można ją oglądać w Lubelskim Skansenie.

Olejarnia p. Stachyrów

Po sąsiedzku, u Franciszka Stachyry, znajdowała się kaszarnia – wykorzystująca proste urządzenia do rozdrabniania odpowiednich zbóż a następnie usunięcia ostrych łusek i plew oraz odwiewania lub przesiewania zanieczyszczeń. Dalej, po tej samej stronie drogi, stał drewniany barak, który miał być przystosowany na szkołę.

Pod numerem 38 mieszkał Franciszek Paruch, wówczas najbogatszy mieszkaniec wsi, będący właścicielem 24 morgów ziemi uprawnej. Do niego należała wytworna trzykonna bryczka, którą woził do ślubu okoliczne pary małżeńskie. Był założycielem Spółdzielni Spożywców Snop, brał również aktywny udział przy budowie garbowskiej gminy. Jego syn – Jan uczestniczył w wojnie z niemieckim okupantem, a po wyzwoleniu, do 8 lutego 1947 roku walczył na terenie Bieszczad z bandami Ukraińskiej Armii Powstańczej.

Na podwórku Franciszka Parucha

Nieco dalej, pod numerem 39 mieszkał przedwojenny sołtys wsi Piotr Kowalczyk.

Porównując liczbę gospodarstw sprzed i po scaleniu widać jak duże zmiany powstały w krótkim okresie na tym terenie. Początkowo w gęstej zabudowie znajdowały się tu 22 gospodarstwa, później zostało ich zaledwie 9.

Spis gospodarstw z roku 1944 (numeracja wg rys. nr 1):