O Bogucakach wśród Bogucinian raz jeszcze

Tworzenie przymiotnika dla nazwy naszej miejscowości wciąż rodzi pewne emocje wśród części mieszkańców. Już kiedyś staraliśmy się rozstrzygnąć, która forma jest właściwa: bogucki czy boguciński? Udało się wciągnąć do dyskusji wielu językoznawców, ale nie udało się osiągnąć jednomyślności, choć ze względu na wierniejsze odzwierciedlenie nazwy macierzystej większość opowiedziała się za opcją drugą. Musimy zgodzić się, że przymiotnik bogucki jest mało precyzyjnym określeniem. Równie dobrze można się nim posługiwać w odniesieniu do miejscowości o nazwie Bogucin co i Bogucice. Zasady poprawności językowej stoją wyraźnie po stronie „bogucińskiej”. Niektórzy jednak twierdzą, że ważniejsza jest tradycja, choć nikt nie wie jak daleko ona sięga i od czego się wywodzi.

Co mówią wieki?

Skoro mowa o tradycji spróbujmy zajrzeć do zachowanych materiałów archiwalnych, w których znajdują się odpowiadające temu tematowi zapiski.

Najstarszy z nich to notatka z roku 1453 przechowywana w Lubelskiej Księdze Podkomorskiej XV wieku, s. 70-71, a spisana na okoliczność regulacji granic Bogucina. Napisano w niej m.in.:

“z przyjacielskiej zgody i ze zgody uczynionej przez sędziów, między spadkiem bogucińskim wyżej wymienionego pana Dobiesława i między spadkiem ługowskim pana Dersława i ich sąsiadów, rzucają i odznaczają granice skałami i pospolitymi znakami według zwyczaju ziemskiego…”

Z roku 1711 (Księgi Grodzkie Lubelskie, RMO, sygn. 384/21543, 1776,k. 690) pochodzi  wycena majętności dworu w Bogucinie. W końcowym fragmencie czytamy:

„suma taksy wszystkich budynków bogucińskich z wyżej wyrażonemi przynależytościami (…) złp trzy tysiące trzysta”. “

26 kwietnia 1921 roku Okręgowa Komisja Ziemska w Lublinie wydała decyzję administracyjną dotyczącą części gruntów znajdujących się dziś w obrębie wsi Bogucin. Z owej decyzji wynika, że:

„Bohdan Broniewski, właściciel dóbr Garbów, w powiecie Puławskim położonych, (…) prosi o zezwolenie na przepisanie tytułu własności rozparcelowanych przez niego w 1919 roku z tego majątku 244 mórg 35 prętów ziemi ornej, lasu i zarośli w miejscowości: „Las Boguciński” – na imię 20 nabywców, określając cenę sprzedażną morga gruntu na 3500 rubli, całkowicie przez nabywców zapłaconą.”

W ten oto sposób  powstała Kolonia Las Boguciński, dziś znana bardziej jako Leśna Kolonia.
– Okręgowy Urząd Ziemski, APL, sygn. 3465.

Poniżej scany dokumentów z utworzenia kolonii „Las Boguciński”

Gdzie ta ziemia bogucka?

W żadnym z przeszukiwanych dokumentów nie udało się odnaleźć elementów boguckich.
Rodzi się zatem pytanie: dlaczego?

W świetle aktualnej wiedzy można przypuszczać, że tradycja, na którą niektórzy chętnie się powołują, narodziła się wraz z mitem o dawnym właścicielu wsi, Boguckim. W tej sytuacji wszystko musiało należeć do władcy i jego rodziny – ziemia była boguckich  i ludzie byli boguccy. Dziś wiemy, że powyższa informacja okazała się jedynie wytworem ludzkiej wyobraźni, zdolnej pozostawić po sobie językowe naleciałości, które do dziś tkwią, szczególnie pośród starszej części społeczeństwa.

Trzeba również wiedzieć, że kwestie odmiany nazw miejscowości regulują pewne zasady językowe, którymi kierowano się od dawna.
Gdyby ich nie było każdy region używałby swego dialektu tworząc ogólnopolski nazewniczy miszmasz.  Mielibyśmy odmiany śląskie, kujawskie, kaszubskie i setki innych.

Gwara – gwarą, tradycja – tradycją, a porządek musi być

Zapobiegając pojawianiu się ewentualnych rozbieżności w brzmieniu i pisowni nazw miejscowości polskich sporządzony został Wykaz urzędowych nazw miejscowości i ich części.
Wykaz ten ukazał się na podstawie zarządzenia Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 10 lipca 1980 roku w sprawie ustalenia wykazu miejscowości w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz.Urz. MAGTiOŚ Nr 4 poz. 9). Lista zawiera 103086 nazw.
Na stronie 114 w kolumnie ósmej tegoż wykazu napisano, że przymiotnik, jakiego należy  używać w stosunku do nazwy naszej miejscowości brzmi „boguciński”.

Scan z Wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. Znaczenie poszczególnych kolumn: 1 – nazwa miejscowości, 2 – rodzaj, 3 – gmina, 4 – powiat, 5 – województwo, 6 – identyfikator miejscowości z krajowego rejestru urzędowego, 7 – dopełniacz, 8 – przymiotnik.

To jakby zamyka drogę do dalszej dyskusji. Ale nie przeszkadza, aby w dalszym ciągu w potocznym obiegu, obok siebie funkcjonowały obie nazwy.

Bo jakież to ma znaczenie czy zamieszkujemy ziemię bogucką czy bogucińską i czy żyjemy pośród Bogucaków czy Bogucinian? Najważniejsze, aby było nam tu wszystkim dobrze, i żeby wśród mieszkańców Bogucina panowała zgoda, zrozumienie i wzajemne poszanowanie. I tego należałoby się trzymać.