USC Garbów – ginące zawody cz.2

przez Krzysztof Flisiak

Ginące zawody – profesje, które nieuchronnie odchodzą, bądź już dawno odeszły w niepamięć. Ginące zawody – historie naszych przodków, którzy żyjąc tu przed wiekami, tworzyli klimat polskiej wsi i kultywowali rodzinne tradycje rzemieślnicze. Trudno było przypuszczać, że akta garbowskiego Urzędu Stanu Cywilnego odsłonią aż tak pokaźną ilość informacji o zaginionych zawodach. Szkoda, że już ich nie ma, bo wraz z nimi odszedł niepowtarzalny smak, zapach, kształt i jakość wytwarzanych przez nich rzeczy. Niestety, brak zapotrzebowania

na usługi rzemieślnicze oraz rozwój technologiczny spowodowały, że niektóre profesje nie są już tak potrzebne, jak to bywało w przeszłości. Któż z nas pamięta bednarza, cyrulika, kołodzieja, oberżystę, czy stangreta? Niech ten artykuł pozwoli choć częściowo ocalić je od zapomnienia.

L.p.	Zawód	Opis wykonywanych czynności
1	Akuszerka	kobieta zajmująca się udzielaniem pomocy rodzącej kobiecie lub odbierająca poród
2	Archiwista rządu gubernialnego	osoba, która porządkuje, ewidencjonuje, zabezpiecza oraz udostępnia zasoby zgromadzone w archiwum
3	Arendarz	dzierżawca
4	Baba szpitala kościelnego	roztaczała bezpośrednią opiekę nad chorymi w szpitalu kościelnym (przytułku)
5	Babka szpitalna	j.w.
6	Babka włościańska	dawna nazwa akuszerki,
7	Bawiący się furmanką	furman
8	Bednarz	wykonywał drewniane naczynia klepkowe w tym beczki, balie, wiadra, skobki, kufle oraz miski klepkowe
9	Bednarz przy gorzelni	j.w
10	Belcarz	nie wiadomo czym się konkretnie zajmował. Wiadomo, że pracował w lesie. Istnieje przypuszczenie, że wytwarzał bele drewniane, które wtedy były podstawowym materiałem przy wznoszeniu budowli.
11	Belfer	nauczyciel
12	Blacharz	osoba wykonująca i naprawiająca przedmioty z blachy
13	Chirurg	lekarz ran. Zajmował się leczeniem urazów, ran i złamań; wolno mu było działać wyłącznie “od zewnątrz ciała”
14	Cieśla	zawód związany z obróbką drewna, polegający na wykonywaniu elementów konstrukcji dachowych
15	Cyrulik	osoba zajmująca się usługami medycznymi najniższego poziomu (puszczanie krwi, rwanie zębów, czyszczenie uszu, leczenie czyraków itp.) i usługami higienicznymi (golenie, obcinanie włosów, kąpanie)
17	Czeladnik	osoba posiadająca wiedzę fachową rzemieślnika
18	Dozorca lasu	pomocnik strzelca leśnego (gajowego)
19	Dozorca szynków dworskich	osoba pilnująca ładu i porządku wokół karczm dworskich
20	Dróżnik	osoba dbająca o stan dróg
21	Dziad kościelny	odpowiednik dzisiejszego kościelnego. Nie mylić z dziadem proszalnym
22	Dziad szpitala garbowskiego	mieszkaniec ówczesnego szpitala (przytułku), który znajdował się w miejscu byłego już posterunku policji
23	Dzwonnik kościelny	osoba mająca za zadanie dzwonienie w dzwonnicy w określonych porach dnia lub podczas nabożeństw.
24	Ekonom	zarządca majątku ziemskiego lub kościelnego nadzorujący pracę chłopów pańszczyźnianych. Wywodził się z chłopów lub ubogiej szlachty.
25	Fabrykant piwa	osoba wytwarzająca piwo
26	Fornal	pracownik folwarku zajmujący się końmi, zwłaszcza roboczymi.
27	Fryzjer	zajmował się strzyżeniem włosów oraz goleniem wąsów i brody
28	Furman	człowiek powożący zaprzęgiem konnym, zwykle furmanką
29	Furman na plebanii	j.w. – pracował przy kościele
30	Gajowy	strzegł przed kłusownictwem, kradzieżą drewna, niedozwolonym zbieractwem.
31	Gonciarz	osoba trudniąca się wykonywaniem pokryć dachowych tzw. gontów
32	Gorzelany. Gorzelniany, Gorzelnik	pracownik gorzelni, zwykle nadzorujący pracę robotników
33	Gospodarz domu	dozorca domowy
34	Gospodarz rolny plebański	nadzorował prace polowe w gospodarstwie kościelnym
35	Grabarz	osoba trudniąca się pochówkiem
36	Grzywdarz	nie udało się ustalić czym się zajmował
37	Gubernator	zarządca wielkich majątków ziemskich w dawnej Polsce
38	Gumienny	człowiek zajmujący się dozorowaniem gumna – placu lub budynku, w którym składowano i młócono zboże
39	Inżynier obwodu	geometra, wykonywał plany pomiarowe
40	Inżynier porucznik komunikacji lądowej i wodnej	tytuł wykładowcy w zakresie budowy dróg i mostów
41	Kamerdyner	usługiwał panu domu, towarzysząc mu w podróżach, dbając o jego garderobę.
42	Kapelusznik	Zajmował się wyrobem filcowych kapeluszy
43	Karbowy	niższy oficjalista dworski, sprawujący w folwarku feudalnym nadzór nad chłopami odrabiającymi pańszczyznę
44	Kasjer	odpowiednik dzisiejszego kasjera
45	Kolonista	osadnik z innego regionu a nawet państwa, koloniści sprowadzani byli zazwyczaj do zagospodarowania terenów z którymi nie mogli czy też nie potrafili poradzić sobie miejscowi
46	Kołodziej	rzemieślnik zajmujący się wyrobem drewnianych wozów, sań i części do nich, głównie kół.
47	Komendarz kościoła	duchowny, administrator parafii
48	Komisarz Gminy	zarządca gminny
49	Komisarz dóbr	wyznaczony z urzędu zarządca dóbr
50	Komornik	chłop nieposiadający ziemi
51	Konduktor dróg	zarządca dróg
52	Kowal	zajmował się wyrobem przedmiotów użytkowych z metalu oraz podkuwaniem i pielęgnacją końskich kopyt
53	Kramarz	osoba prowadząca kram, sprzedająca na straganie

Ciąg dalszy listy zawodów, odnalezionych w dziewiętnastowiecznych aktach garbowskiego USC, zostanie przedstawiony w następnym odcinku.

Poniżej lista urodzonych w Bogucinie w roku 1820:

Lp	Nazwisko i imię ojca lub osoby zgłaszającej	Imię i nazwisko rodowe matki	Imię dziecka
1	Banaszak Kacper	Helena z Burdelów	Józefa
2	Banaszak Wawrzyniec	Agnieszka z Rozwadowskich	Maryanna
3	Głados Tomasz	Maryanna z Woźniaków	Antonina
4	Jankowicz Leybus	Symesa z Zelmanów	Leja
5	Sałega Augustyn	Anna ze Stacherów	Katarzyna
6	Ślosarski Jędrzej	Kinga ze Szczeków	Tekla
7	Wuycik Jan	Franciszka z Rzeczyńskich	Agnieszka
8	Wuycik Józef	Apolonia z Burdelów	Maryanna
9	Wuycik Łukasz	Zofia z Bieleckich	Jan
10	Wuycik Mateusz	Katarzyna z Sieprawickich	Stanisław
11	Wuycik Piotr	Jadwiga z Raczyńskich	Stanisław

USC Garbów – ginące zawody cz.2

ARCHIWA